Είναι γεγονός ότι οι τεχνικές δόμησης του παρελθόντος δεν μπορούν να εφαρμοστούν αυτούσιες σήμερα. Οι ανάγκες μας έχουν αλλάξει, όμως η ζωτική σημασία βρίσκεται στη βαθιά κατανόηση του «πώς» και του «γιατί» οι πρόγονοί μας έκαναν τις επιλογές τους. Μελετώντας την εμπειρία τους, η παράδοση μετατρέπεται σε πηγή καινοτομίας.
Η σοφία των παλιών μαστόρων είναι σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ, ειδικά ενόψει της κλιματικής κρίσης. Η μέριμνα για τη λειψυδρία οδηγούσε σε κατασκευές όπως οι στέρνες, ενώ ο βιοκλιματικός σχεδιασμός ήταν κανόνας: ο προσανατολισμός των κτιρίων με βάση τον ήλιο και τους ανέμους εξασφάλιζε φυσικό φωτισμό και αερισμό. Η χρήση τοπικών και φυσικών υλικών (πέτρα, ξύλο) μείωνε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και παρείχε εξαιρετική θερμική αδράνεια. Τέλος, οι τεχνικές για τη φυσική σκίαση (προεξοχές, μικρά ανοίγματα) περιόριζαν την ανάγκη για ενεργοβόρο κλιματισμό.
Σε έναν κόσμο που αυτοματοποιείται ραγδαία με την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), ανακύπτουν κρίσιμα ερωτήματα για το μέλλον της δημιουργίας
Πώς κρατάμε ζωντανή τη γνώση των παραδοσιακών τεχνικών μέσα στην ψηφιακή εποχή; Τι μαθαίνουμε από τον σεβασμό των παλιών μαστόρων στα υλικά, ώστε να εμπνεύσουμε τις νέες γενιές δημιουργών; Μπορεί η τέχνη να ενώσει τον μάστορα και τον αλγόριθμο, μεταφράζοντας τη χειροποίητη εμπειρία σε μια νέα, ψηφιακή δημιουργικότητα χωρίς να χαθεί η ψυχή της;
Ίσως η AI πρέπει να αναλάβει τις επαναλαμβανόμενες εργασίες, αφήνοντας στον άνθρωπο τον ρόλο του δημιουργού και του επιμελητή, ο οποίος θα δίνει το μοναδικό, ανθρώπινο αποτύπωμα.
Οι απαντήσεις βρίσκονται ανάμεσα στην παράδοση και την καινοτομία. Η παράδοση μάς δίνει τις διαχρονικές αρχές της αρμονικής δόμησης, και η τεχνολογία μας προσφέρει τα σύγχρονα εργαλεία για να τις εφαρμόσουμε με έναν βιώσιμο τρόπο.
Είναι καιρός να κοιτάξουμε πίσω, για να μπορέσουμε να δούμε μπροστά.
Ολυμπία Λόη
Αρχιτέκτονας – μηχανικός, αναπληρώτρια γραμματέας Τομέα Χωροταξίας του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ, υποψήφια βουλευτής Αχαΐας
